• بازگشت به صفحه اصلی
  • zaterdag 12 april 2008

    علیشیر نوایی نینگ توغیل کونی مناسبتی بیلن

    علیشیر نوایی نینگ توغیل کونی مناسبتی بیلن

    امیر علی شیر نوایی
    بویوک شاعر و متفکر امیر علی شیر نوایی نینگ 567 نچی ییللیک توغیلگن کونی مناسبتی بیلن
    آلتی عصر آلدین خراسانده تیموریلر دولتی گللب یشنه یاتگن بیر دورده، «تورکی تیل جون، قالاق ‌و شعر یازیشگه یراقسیز؟» دیگن ‌دعوا و دغدغه لرنی ‌قیلینگنده، علیشیر نوایی اوزی ‌نینگ «محاکمةاللغتین» اثرینی یره‌تیشگه بیل باغله‌گن و اونینگ عکسینی نظری و عملی جهتدن اوز دوریده اساسلب، اثباتلب بیرگن

    بونده ی نا توغری ادعا لراوشنده حتی دولت مقیاسیده هم عکس صدا اویغاتگن. سلطان حسین بایقرا بونگه ردیه یازیش ایشینی امیر علی شیر نوایی گه فرمان ایله تاپشیرگن.

    نوایی: "و بو ضیعف، - دییدی نوایی، - خاکسار اول حضرتنینگ قدسی نفسی پاسینی اسره ب و واجب الاذعان حکملریگه اطاعت وفرمانبردارلیق قیلیب، کونگلیمدین وتیلیمدین کیلگنچه و قلمیم و ایلگیمدین قوت فهم قیلغنچه اول حضرتقه ...( فرماننی بجریب) مباحی و سر بلند قیلدیم"

    نوایی ‌نینگ قید قیلیشیچه، حسین بایقرا خراسان ادبي حوضه سیده گی تورکي گوی شاعرلر برچه لری اوز آنه تیلی (اوزبیک تیلی) ده قلم تیبرتیشلرینی جوده۔جوده آرزو قیلگن

    نوایی: "بو سلطان السلاطین‌ نینگ کیمیا اثر خاطری و خرشید آثار ضمیری دغی مونگه مایل‌ که، تورک ناظملری اوز الفاظلری بیلن شعرگه مشغوللوق قیلغی‌لر..."

    هرات ادبي محیطیده سوزچیلیک صنعتی بیلن کمال تاپگن شاعرلر، سلطان حسین بایقرا نینگ بویروغیگه بویین ایگمه گنلر: "طرفه راق بو کیم بونوع پادشاه سخندان ترغیبی و تلقینی، احسان و تحسینی قاعدهٔ مطابعت و موافقتنی اونوتیب و جادهٔ نافرمانلیغ و ضلالتنی توتوب، کوپی، بلکه باریسی فارسیغه مایل بولدیلر و اول تیل بیله نظمگه قایل"

    بویوک نوایی مسأله گه ینه ده چوقورراق تاریخي نقطۀ نظردن یانده شدی. آنه تیلیده کویلش درد و غرورینی اوز سلفلریدن هم ایزلب کوره دی

    تاریخ بوشلیگی
    هلاکو خان زمانیدین سلطان صاحبقران تیمور کوره گان زمانیدین فرزند خلفی شاهرخ سلطان ‌نینگ زمانی نینگ آخریگچه تورک تیلی بیلن شعرا پیدا بولدیلر. و اول حضرت‌ نینگ اولاد و احفادیدین هم خوش طبع سلاطین ظهورگه کیلدی: شعرا سکاکی، حیدر خوارزمی، آتایی، مقیمی، یقینی، امیری و گدایی دیکلر و فارسی مذکور بولغان شعرا مقابله سیده کیشی پیدا بولمه دی، بیر مولانا لطفیدین اوزگه کیم
    علیشیر نوایی

    اولوغ متفکّر علیشیر نوایی سارت (فارس) تیلیده شعر کویلاوچی تورکي نسب شاعرلرنی عنعنه پرستلیک قابیغیده قالیب کیتگن «فهمی عاجزلر» دیب بهاله یدی: "فهم جنسی عاحزلرنی هم مایل، مشتغل اوشبو نوعغه کورار و زمان اهل طریقیدین چیقماغین مناسب کورمس و بو نوع بیله قالور"

    نوایی تاریخ ‌نینگ بوش قالگن (آنه تیلیده بیتیلمه ی قالگن) صحیفه لرینی ملامتنامه اوله راق کوره دی و قبول قیله دی: "هلاکو خان زمانیدین سلطان صاحبقران تیمور کوره گان زمانیدین فرزند خلفی شاهرخ سلطان ‌نینگ زمانی نینگ آخریگچه تورک تیلی بیلن شعرا پیدا بولدیلر. و اول حضرت‌ نینگ اولاد و احفادیدین هم خوش طبع سلاطین ظهورگه کیلدی: شعرا سکاکی، حیدر خوارزمی، آتایی، مقیمی، یقینی، امیری و گدایی دیکلر و فارسی مذکور بولغان شعرا مقابله سیده کیشی پیدا بولمه دی، بیر مولانا لطفیدین اوزگه کیم..."

    اما، نوایی بو اورینده نیگه دیر مغوللر دوریگچه ایجاد قیلگن ادیب احمد یوگنکی، یوسف خاص حاجب (بعضی منبعلرده حاجب ‌نینگ «قوتادغوبیلیک» اثری تورکی شهنامه دیب تعریفلنه‌دی) و محمود کاشغریلرنی تیلگه آلمه یدی

    «ذواللسانین» لیک عنعنه سی موجود ادبی محیط و توگره کلرده هر دایم چاغیشتیریش، سالیشتیریش قاعده سی عمل قیلیب کیلگن

    ایجاد میزانی انه شو ذیل اولچنگن. اوتمیشده هم بوندن کیین هم شونده ی بولیب قاله دی. بوکبی اولچش ‌نینگ بیر افضل تامانی،او هم بولسه ایجاد کیشیسیگه اوزلیگینی انگلش و مسؤلیتینی حس ایتیشگه امکان بیره‌دی

    نوایی سوزی بیلن ایتگنده، افغانستانلیک تورکی نسب شاعرلر «شعریتیمیز فارسلرنیکیگه قره‌گنده توبنراق، پستراق» دیگن اوی، خیال کسللیگیگه مبتلا و "معتاد" دیرلر. اوزبیکستانلیک ایجاد اهلی ایسه بو معمّادن بوتونلی فارغ بولدیلر

    Geen opmerkingen:

     
  • بازگشت به صفحه اصلی